De Keuze: leven in vrijheid (Ode aan Vonny).

Als ik binnenkom, ligt ze zoals verwacht in bed. Ze kijkt me angstig aan en ligt te trillen. Ik vraag me af of ze me herkent? Met schort, mondkapje, handschoenen én beschermende bril herken ik mezelf amper. Zeker omdat de bril steeds beslaat, ze kan mijn ogen dus lastig zien. Ik schuif mijn bril even omhoog en zeg: "Hi Von, ik ben het, Mariël". Ze trekt haar wenkbrauwen op en ontspant zich even. Ze lijkt me te herkennen. Ik knijp bemoedigend in haar hand.

Ik schrik van wat ik aantref. Von is nog een schim van twee weken ervoor. Haar ogen staan bang. Wat heb ik met haar te doen. Von en ik kennen elkaar sinds november vorig jaar. Als mijn zus via de GGZ-bewindvoering de opdracht krijgt om het appartement van een verwarde, dementerende dame leeg te halen. Het is bij me in de buurt en besluit haar daarbij te helpen.

Von krijgt na een periode van crisisopvang een plekje in een verpleegtehuis. Zelfstandig wonen kan ze niet meer, nu haar geest verwarder en haar lijf zwakker worden. Met de spullen uit haar appartement richten we het nieuwe onderkomen in. Haar Indische afkomst weerspiegelend in de schilderijen, kleden en beeldjes. Hopend dat ze zich er "iets" thuis voelt.

Von en ik hebben gelijk een klik en ik besluit haar te blijven bezoeken. Ze vertrouwt me. Bij ieder bezoek lijkt ze beter te gaan praten. In haar heldere buien hebben we bijzondere gesprekken over haar niet al te fraaie jeugd en leven. De vraag "of het waar of niet waar is" doet er niet toe. Von heeft duidelijk schade opgelopen. Ze is slachtoffer van haar (oorlogs)verleden, slachtoffer van de gedachten en angsten over haar leven. Ze heeft zich daaruit niet kunnen losmaken.

En dan is er ineens corona. Dat ze zo angstig is en niet meer kan zeggen wat ze zeggen wil, doet me verdriet. Ik kijk naar haar lippen, maar kan haar niet verstaan. Ik pak haar hand, zij de mijne en zo zitten we een hele poos. Zwijgend. Medicatie zorgt ervoor dat Von rustig wordt en mag gaan slapen. Veel heeft ze gevochten in haar leven maar deze strijd valt niet te winnen. Von is ondertussen overleden. Ik hoop dat ze eindelijk haar rust en vrijheid heeft gevonden.

Slachtofferschap versus vrijheid. Dat is wat er dagen door mijn hoofd speelt. Met zoveel oproer gaande zie ik een tweespalt tussen degenen die bewust of onbewust de kant van het "slachtofferschap" dan wel die van "de vrijheid" verkiezen.

Waar angst leidt tot boute uitspraken en meningen? Waar consensus en liefde leiden tot het gevoel "hoe dan ook vrij te zijn?" Werkt het niet enorme bevrijdend als we het stukje slachtofferschap in onszelf erkennen? Angst erkennen? Om dan bewust te kiezen voor het gevoel van vrijheid? Omdat het gevoel van vrij zijn in ons wezen zit?

Iedereen heeft altijd De Keuze. De keuze om te kiezen voor de angst of de keuze om te kiezen voor de vrijheid. Zoveel wordt mij duidelijk na het lezen van de intense oorlogsgeschiedenis van Edith Eva Eger: De Keuze - leven in vrijheid. Een eye-opening relaas en aanrader. 

En Von? Wat ben ik blij dat ik haar heb gekend en een mooie korte periode met haar heb gehad. Uiteindelijk gaat het niet om "kloktijd" maar om intensiteit. En die was er!

Het mozaïek: Meisje in de Indiase schaal noem ik voortaan: Ode aan Vonny.